Prognoza cen paliw w Polsce na 2023 rok

Ceny paliw to jeden z najczęściej komentowanych tematów gospodarczych w Polsce. Wpływają one nie tylko na koszty transportu, ale pośrednio również na ceny większości towarów i usług. Co czeka kierowców w 2023 roku? Czy możemy spodziewać się stabilizacji, podwyżek, a może obniżek cen benzyny i oleju napędowego? Przyjrzyjmy się czynnikom, które będą kształtować rynek paliw w najbliższych miesiącach.

Podsumowanie sytuacji na rynku paliw w 2022 roku

Rok 2022 był okresem niespotykanej dotąd zmienności na rynku paliw. Wybuch wojny w Ukrainie w lutym 2022 roku spowodował gwałtowny wzrost cen ropy naftowej i produktów ropopochodnych. W marcu ceny benzyny Pb95 przekroczyły barierę 7 zł/l, a oleju napędowego nawet 8 zł/l, co stanowiło historyczne maksimum.

W drugiej połowie roku ceny zaczęły spadać, co było efektem kilku czynników:

• Osłabienie globalnego popytu na ropę w wyniku obaw o recesję
• Mocny dolar amerykański, który wpływał na obniżenie cen ropy notowanej w tej walucie
• Uwolnienie części strategicznych rezerw ropy przez USA i inne kraje
• Obniżenie stawki podatku VAT na paliwa w Polsce (z 23% do 8%)

Rok 2022 zakończył się średnimi cenami na poziomie około 6,50 zł za litr benzyny Pb95 i 7,60 zł za litr oleju napędowego.

Kluczowe czynniki wpływające na ceny paliw w 2023 roku

Na kształtowanie się cen paliw w Polsce w 2023 roku wpływ będzie miało wiele czynników, zarówno globalnych, jak i lokalnych:

1. Globalna sytuacja geopolityczna

Trwający konflikt w Ukrainie oraz napięcia geopolityczne będą nadal istotnym czynnikiem ryzyka dla rynku ropy. Szczególne znaczenie będą miały:

• Embargo na rosyjską ropę i produkty naftowe wprowadzone przez UE
• Limit cenowy na rosyjską ropę ustalony przez kraje G7
• Możliwe ograniczenia produkcji przez kraje OPEC+ w reakcji na spadki cen

2. Globalna sytuacja gospodarcza

Prognozy gospodarcze na 2023 rok wskazują na możliwe spowolnienie, co wpłynie na popyt na ropę:

• Ryzyko recesji w USA i strefie euro
• Tempo odbicia gospodarczego w Chinach po zniesieniu restrykcji covidowych
• Inflacja i zacieśnianie polityki monetarnej przez główne banki centralne

3. Polityka podatkowa w Polsce

Jednym z najważniejszych lokalnych czynników będzie polityka podatkowa rządu:

• Kwestia przedłużenia obniżonej stawki VAT na paliwa po pierwszym kwartale 2023 roku
• Ewentualne zmiany w podatku akcyzowym i opłacie paliwowej
• Możliwe działania osłonowe w przypadku powrotu wysokich cen paliw

4. Kurs złotego względem dolara

Ponieważ ropa naftowa jest notowana w dolarach amerykańskich, kurs złotego względem tej waluty ma istotny wpływ na ceny paliw w Polsce:

• Prognozowana stabilizacja kursu PLN/USD w 2023 roku
• Możliwe wahania związane z globalnym apetytem na ryzyko
• Wpływ polityki NBP na kurs złotego

Prognozy cen paliw na 2023 rok - kwartał po kwartale

Na podstawie opinii ekspertów i analiz rynkowych, można pokusić się o prognozę cen paliw w poszczególnych kwartałach 2023 roku:

Kwartał	Benzyna Pb95 (zł/l)	Olej napędowy (zł/l)	LPG (zł/l)	Kluczowe czynniki
I kw. 2023	6,10 - 6,60	7,20 - 7,70	3,00 - 3,30	Obniżony VAT, embargo na rosyjską ropę
II kw. 2023	6,40 - 7,00	7,30 - 7,90	3,10 - 3,40	Sezonowy wzrost popytu, potencjalny powrót do stawki 23% VAT
III kw. 2023	6,50 - 7,20	7,20 - 7,80	3,20 - 3,50	Sezon wakacyjny, szczyt popytu na benzynę
IV kw. 2023	6,20 - 6,80	7,30 - 7,90	3,30 - 3,60	Sezonowy wzrost popytu na olej napędowy, potencjalne spowolnienie gospodarcze

"Rok 2023 przyniesie prawdopodobnie mniejszą zmienność cen paliw niż dramatyczny pod tym względem rok 2022. Nie oznacza to jednak pełnej stabilizacji - czynniki ryzyka pozostają liczne, a sytuacja geopolityczna nadal niepewna." - dr Adam Kowalczyk, główny ekonomista Instytutu Analiz Paliwowych.

Scenariusze dla rynku paliw

Biorąc pod uwagę niepewność związaną z wieloma czynnikami, warto rozważyć różne scenariusze rozwoju sytuacji na rynku paliw:

Scenariusz bazowy

Zakłada stabilizację cen ropy w przedziale 75-85 USD za baryłkę, stopniową adaptację rynku do embarga na rosyjską ropę oraz przedłużenie obniżonej stawki VAT na co najmniej pierwsze półrocze 2023 roku. W tym scenariuszu ceny paliw pozostaną na relatywnie stabilnym poziomie, z możliwymi wahaniami sezonowymi.

Scenariusz optymistyczny

Zakłada spadek cen ropy do poziomu 60-70 USD za baryłkę w wyniku globalnego spowolnienia gospodarczego, zwiększenia wydobycia przez kraje spoza OPEC oraz umocnienia złotego. W tym scenariuszu ceny paliw mogłyby spaść do poziomów 5,50-6,00 zł/l dla benzyny Pb95 i 6,50-7,00 zł/l dla oleju napędowego.

Scenariusz pesymistyczny

Zakłada wzrost napięć geopolitycznych, problemy z dostawami ropy po wprowadzeniu embarga na rosyjskie produkty naftowe, silne ograniczenie produkcji przez OPEC+ oraz powrót do podstawowej stawki VAT na paliwa. W tym scenariuszu ceny mogłyby wrócić do poziomów z marca 2022 roku lub nawet je przekroczyć (7,50-8,00 zł/l dla benzyny Pb95 i 8,50-9,00 zł/l dla oleju napędowego).

Wpływ cen paliw na gospodarkę i konsumentów

Wysokie ceny paliw mają wielowymiarowy wpływ na gospodarkę i budżety domowe:

Wpływ na inflację

Szacuje się, że wzrost cen paliw o 10% przekłada się na wzrost ogólnego wskaźnika inflacji o około 0,5 punktu procentowego. W 2022 roku wysokie ceny paliw były jednym z głównych czynników napędzających inflację w Polsce.

Wpływ na koszty przedsiębiorstw

Szczególnie dotknięte są branże transportowa i logistyczna, rolnictwo oraz firmy produkcyjne. Wyzwaniem dla przedsiębiorców jest przerzucanie rosnących kosztów na klientów w warunkach słabnącego popytu konsumpcyjnego.

Wpływ na budżety domowe

Dla przeciętnego kierowcy, który pokonuje miesięcznie 1500 km samochodem o spalaniu 7l/100km, różnica między ceną paliwa 6,00 zł/l a 7,00 zł/l to wydatek rzędu 105 zł miesięcznie (1260 zł rocznie). Dla gospodarstw domowych o niższych dochodach jest to znaczące obciążenie.

Jak kierowcy mogą optymalizować wydatki na paliwo?

W obliczu wysokich cen paliw, kierowcy mogą podjąć szereg działań zmierzających do ograniczenia wydatków:

• Korzystanie z programów lojalnościowych i aplikacji - oferowanych przez sieci stacji paliw, które pozwalają oszczędzić od kilku do kilkudziesięciu groszy na litrze
• Optymalizacja stylu jazdy - płynna jazda, unikanie gwałtownego przyspieszania i hamowania może obniżyć zużycie paliwa o 10-15%
• Regularne przeglądy techniczne - dobrze serwisowany samochód zużywa mniej paliwa
• Planowanie tras - unikanie korków i optymalizacja trasy może znacząco obniżyć zużycie paliwa
• Carpooling i transport publiczny - wspólne dojazdy do pracy czy korzystanie z komunikacji zbiorowej to sposób na znaczące oszczędności

Podsumowanie

Rok 2023 prawdopodobnie nie przyniesie dramatycznych wzrostów cen paliw, jakich doświadczyliśmy w pierwszej połowie 2022 roku. Niemniej jednak, kierowcy muszą liczyć się z utrzymaniem cen na relatywnie wysokim poziomie i potencjalnymi wahaniami w ciągu roku.

Kluczowe znaczenie dla kształtowania się cen będą miały decyzje podatkowe rządu, sytuacja geopolityczna oraz kondycja światowej gospodarki. Warto śledzić rozwój sytuacji i elastycznie dostosowywać swoje budżety transportowe do zmieniających się warunków.

Długoterminowo, wysokie ceny paliw mogą przyspieszyć transformację energetyczną i wzrost popularności pojazdów elektrycznych, co jest zgodne z globalnymi trendami dekarbonizacji transportu. Jednak w perspektywie roku 2023, paliwa kopalne pozostaną dominującym źródłem energii w transporcie drogowym w Polsce.